Nederlands Energielabel goed fout

Nederlands energielabel goed fout

In de Nederlandse bouwwereld heerst kennelijk nog de misvatting dat warmte alleen maar stijgt. Het isoleren van een begane grondvloer met vloerverwarming levert volgens de NTA 8800 nauwelijks energiebesparing op. Ondertussen wordt aan het isoleren van het dak van een vliering, boven een nauwelijks verwarmde slaapverdieping, een onrealistisch hoge energiebesparing toegekend. Het energielabel hoort in één oogopslag een betrouwbaar beeld te geven van het energieverbruik van een woning, maar dit is nu niet het geval. Een woning met label A kan veel meer gas verbruiken dan dezelfde woning met label C*. Het energielabel is daarmee ongeschikt als sturingsinstrument voor energiebesparing. Hieronder staan warmtebeelden van woningen met vloerverwarming op een ongeïsoleerde vloer. De onderkant van de vloer is extreem warm waardoor de kruipruimte nog warmer is dan de woonkamer. Hoezo warmte stijgt?

Veel warmteverlies bij vloeren met vloerverwarming

Het isoleren van een begane grondvloer met vloerverwarming levert in de praktijk een veel hogere energiebesparing op dan de NTA 8800 aangeeft. Inmiddels zijn er talloze voorbeelden van woningen met vloerverwarming waar 40% of meer bespaart is op de stookkosten. Zelfs bij woningen die bij de bouw al zijn voorzien van vloerisolatie worden nog forse besparingen gemeten, zie bijvoorbeeld dit artikel. Bij de woning van mevrouw Galama is de isolatiewaarde van de vloer verhoogt van 1,3 m²K/W naar 6,75 m²K/W door 25 cm lucht op te sluiten in het Thermoskussen met drie luchtkamers. Hiermee wordt de warmtestroom door de vloer gereduceerd met maar liefst 80%. Ook bij vloeren die al met EPS Rc = 2,5 m²K/W zijn geïsoleerd kan dit product de warmtestroom door de vloer nog met 69% reduceren. Warmtebeelden van kruipruimtes met vloerisolatie EPS Rc = 2,5 m²K/W laten zien dat de kruipruimte van de woning met vloerverwarming veel warmer is dan die van de woning die met radiatoren wordt verwarmd.

Meubels en vloerbedekkingen remmen warmteafgifte

Vloerverwarming heeft vele voordelen maar ook nadelen. Meubels en vloerbedekkingen remmen de warmteafgifte naar de woonkamer af. Onder het zitmeubel en de vloerbedekking is de vloer het warmst. Op die plekken wordt meer warmte naar beneden gestuwd. Goede vloerisolatie is daarom bij vloerverwarming veel belangrijker dan nu nog wordt aangenomen. Iedere verdubbeling van de warmteweerstand halveert de warmtestroom. Daarom is TONZON gekomen met een Thermoskussen waarmee een kale betonvloer op Rc = 7,1 m²K/W wordt gebracht. Dit komt neer op een reductie van de warmtestroom met bijna 98%. Wanneer dit product aan de huidige nieuwbouwvloer met Rc = 3,7 m²K/W wordt toegevoegd wordt de warmte weerstand opgekrikt tot Rc = 10,6 m²K/W en de warmtestroom gereduceerd met 65%.

Routekaart: Isoleren in de juiste volgorde, begin met de vloer

Wanneer gestuurd wordt op het energielabel dan zullen woningcorporaties weer massaal daken gaan isoleren. Dit levert de meeste punten op in het energielabel maar gaat wel gepaard met veel overlast en hoge kosten. De energiebesparing valt in de praktijk vaak fors tegen omdat het op de vliering/zolder niet zo warm is als in de woonkamer. De huurders wonen immers niet op zolder maar beneden op een koude vloer. In de Routekaart Na-isolatie van TKI Urban Energy wordt gesteld dat wanneer je niet alle bouwdelen in één keer gaat isoleren, je zou moeten beginnen met de vloer. Doe je dat niet dan neemt de kans op schimmel- en vochtproblemen onderin de woning toe. Vooral de niet-zichtbare huisstofmijten vormen een probleem voor de volksgezondheid omdat ze astma en andere allergieën kunnen veroorzaken (eczeem, neus- en oogirritaties).

2e Nationaal Isolatie Programma

Ondertussen blijkt dat het isoleren van de begane grondvloer ook veel energie bespaart in woningen die met radiatoren worden verwarmd, zie o.a. dit blog. Veel meer dan uit de berekeningen volgens de NTA 8800 naar voren komt. Die rekenmodellen zijn gebaseerd op een constante en uniforme temperatuur in huis en een constante temperatuur van de kruipruimtebodem. Iedere bewoner van een woning op de begane grond weet dat het in de winter in de slaapkamer (als de verwarming daar uit is) het lang niet zo warm is als in de woonkamer. En iedereen snapt ook dat het in de winter op een onverwarmde zolder/vliering gelegen boven een nauwelijks slaapverdieping flink koud zal zijn. Uitgaan van een constante en uniforme binnentemperatuur is wel makkelijk maar absoluut niet realistisch. Ook de temperatuur van de bodem onder het huis is niet constant. De kruipruimtebodem neemt in de zomer warmte op en staat die in de winter weer af. Het temperatuur verloopt sinusvorming door de seizoenen heen.  Benieuwd hoe koud/warm de aardbodem buiten nu is, lees dan dit blog.

De bodemtemperatuur heeft een sinusvormig verloop en bereikt aan het einde van de winter de laagste temperatuur. Mede hierdoor zijn veel van de besparingseffecten met vloerisolatie indirect. Dankzij de warmere vloer krijg je al bij een lagere luchttemperatuur een comfortabel gevoel. Wanneer vloerisolatie achterwege blijft gaan bewoners de verwarming hoger te zetten (link naar artikel AD).  Met TONZON Vloerisolatie kun de thermostaat juist wat lager zetten. Je verliest dan ook minder warmte door muren en ramen. Ook kan de verwarming in de ochtend later aan en ’s avonds eerder uit omdat de warmte veel langer blijft hangen. De dagelijkse stooktijd wordt dus korter. Daarnaast neemt het aantal verwarmingsdagen af. Het stookseizoen wordt veel korter korter omdat de behoefte aan extra warmte pas bij een lagere buitentemperatuur ontstaat. Daardoor heeft vloerisolatie een veel grotere impact op het energieverbruik dan nu nog wordt aangenomen. Wanneer vloerisolatie wordt gecombineerd met het optimaliseren van de warmteafgifte van de cv-installatie komen de besparingen in de buurt van die van woningen met vloerverwarming. Zie o.a. dit blogartikel. Vloerisolatie en het verbeteren van de warmteafgifte van het cv-systeem is de ideale basis voor het Nationaal Isolatie Programma. Het kost relatief weinig en levert naast een hoge energiebesparing ook een gezondere en comfortabele woning op.

Klimaatefficiënt

Het in Nederland uitgevonden Thermoskussen is één van de meest klimaatefficiënte isolatieproducten ter wereld. De klimaatkosten die worden gemaakt bij grondstofwinning, productie, transport en montage zijn zeer snel gecompenseerd vanwege de klimaatwinst die verkregen wordt door het verminderd gasverbruik. Bij ongeïsoleerde vloeren met vloerverwarming al binnen 8 dagen en bij gewone vloer 20 dagen.

De klimaatefficiëntie van het TONZON systeem kan verder worden verbeterd door het te combineren met goede buisisolatie, met radiator- en vensterbankfolie en ook eventueel met radiatorventilatoren. Hierdoor kan men verwarmen met een veel lagere warmtetemperatuur. Met de combinatie van TONZON vloerisolatie en het cv-optimaliseringspakket wordt verwarmen met een warmtepomp een reële optie. Zet de verwarming eens op 50 graden en kijk of je het warm kunt houden. Wanneer dat het geval is, kun je overstappen naar een warmtepomp.